Nguyên Lý Đầu Báo Khói Và Một Số Lưu Ý Khi Sử Dụng

Đầu báo khói được cho là thiết bị đóng vai trò quan trọng trong công tác phòng cháy chữa cháy. Nhờ thiết bị này, chúng ta ngay lập tức có thể xác định đám cháy ngay lập tức để có thể nhanh chóng có biện pháp xử lý. Tuy nhiên, để sử dụng hiệu quả, bạn cần nắm rõ nguyên lý đầu báo khói và những lưu ý cần biết. Cụ thể như thế nào? Cùng công ty pccc Đà Nẵng tìm hiểu chi tiết trong những nội dung bên dưới. 

Đầu báo khói là gì?

Đầu báo khói (đầu do khói) là thiết bị dùng để phát hiện khói, một thành phần điển hình khi có đám cháy xảy ra. Thiết bị này khi nhận thấy có khói sẽ phát tín hiệu về trung tâm báo cháy. Một số loại đầu báo khói còn có thể phát ra âm thanh báo động tại chỗ khi có cháy xảy ra.

Đầu báo khói thường được đặt trong một thiết bị vỏ nhựa hình đĩa có đường kính khoảng 100m (4in) hoặc 150mm (6in). Tất nhiên, hình dạng này thường không cố định và có thể thay đổi tùy thuộc vào nhà sản xuất hoặc dòng sản phẩm. 

Nguyên lý hoạt động đầu báo khói theo từng loại

Sau đây, chúng ta sẽ cùng đi tìm hiểu nguyên lý đầu báo khói trên từng loại sản phẩm.

Đầu báo khói quang

Đầu báo khói quang (quang điện) bao gồm 1 nguồn sáng nhỏ (đèn Led phát hồng ngoại), 1 thấu kính hội tụ và một cảm biến quang điện. Chúng được đặt trong buồng quang học, hay còn được gọi là buồng khói. 

Nguyên lý đầu báo khói quang khá phức tạp. Cụ thể, nếu có khói đi vào, một số tia sáng bị khuếch tán bởi các hạt khói sẽ đi đến đầu cảm biến quang và kích hoạt báo động. Lúc này, mạch điện sẽ chuyển tín hiệu hồng ngoại thành tín hiệu điện. Và ở trạng thái báo cháy, đèn Led sẽ phát sáng liên tục, đồng thời cũng gửi tín hiệu về tủ báo cháy. 

Đơn vị thi công pccc tại Đà Nẵng uy tín, chất lượng

Đầu báo khói ion hóa

Báo khói ion sử dụng một chất đồng vị phóng xạ để tạo sự ion hóa trong không khí. Loại này có độ nhạy cực cao, nhất là trong giai đoạn lửa cháy rực. Buồng thu khói (buồng ion hóa) có cấu tạo đặc biệt để bụi và các côn trùng nhỏ khó lọt vào được, nhưng khói lại có thể dễ dàng đi vào. 

Trong buồng thu khói còn có một lượng nhỏ chất phóng xạ là Americium 241 và 2 điện cực (như hình). 

Chất phóng xạ này sản sinh ra các ion mang điện trong không khí. Một điện thế được đặt giữa 2 điện cực làm cho các ion dịch chuyển về phía điện cực khác dấu tạo thành một dòng điện trong đầu báo khói. 

Khi có các phần tử khói chui vào buồng ion hóa, các ion sẽ kết hợp với phần tử khói làm giảm dòng điện giữa 2 điện cực. Khi dòng điện suy giảm, nguyên lý đầu báo khói ngay lập tức phát ra tín hiệu báo động về trung tâm báo cháy.

Đầu báo khói dạng tia

Ở những khu vực có diện tích lớn, trần cao, người ta thường ưu tiên sử dụng đầu báo khói dạng tia gồm: loại thu – phát và loại phản xạ

1. Cấu tạo

• Đầu báo khói thu – phát: gồm 1 đầu phát T và một đầu thu R hồng ngoại riêng biệt được lắp đối diện với nhau. 

• Đầu báo khói tia loại phản xạ: gồm 1 đầu báo kết hợp bộ phận phát và bộ phận thu trong cùng một vỏ và tấm phản xạ lắp đối diện với đầu báo khói. 

2. Nguyên lý đầu báo khói tia

Đầu báo khói dạng tia hoạt động dựa trên nguyên tắc làm mờ ánh sáng. Cụ thể, ở điều kiện bình thường, có 1 chùm tia hồng ngoại từ đầu phát tới bộ phận cảm nhận ánh sáng tại đầu thu với cường độ là 100%. 

Khi có cháy, khói từ đám cháy bay lên và cắt ngang đường hồng ngoại này, cường độ ánh sáng sẽ bị suy giảm. Khi độ làm mờ đạt tới ngưỡng báo động, đầu báo sẽ phát ra tín hiệu báo động có sự cháy xảy ra.

Dịch vụ tư vấn pccc Đà Nẵng đáng tin cậy, Liên hệ ngay!

Đầu báo khói đường ống

Loại đầu báo khói lắp trên đường ống này có khả năng phát hiện sớm khói trong không khí di chuyển theo đường ốc của hệ thống HVAC. Trong đó:

• H = Heating – Hệ thống sưởi ấm
• V = Ventilation – Hệ thống thông gió
• AC = Air Conditioning – Hệ thống điều hòa không khí

Nguyên lý đầu báo khói của loại này được hiểu như sau: Có 2 đường ống nhỏ được lắp bên trong hệ thống HVAC. 1 ống có các khoan lỗ được lắp dọc ngược hướng dòng khí chuyển động để thu không khí vào đầu báo Duct, được gọi là ống lấy mẫu (Sampling Tube). Và đầu còn lại dùng để đưa không khí ra khỏi đầu báo (Exhaust Tube). Ống lấy mẫu có nhiệm vụ phát hiện khói và phát ra tín hiệu báo động về trung tâm báo cháy. 

Đầu báo khói có độ nhạy cao

Loại này sẽ được sử dụng ở những khu vực quan trọng nên yêu cầu có độ nhạy cực cao, có thể phát hiện nhanh chóng bất kỳ sự cố cháy nào. Về cấu tạo, đầu khói báo cháy có độ nhạy cao gồm:

• Một thiết bị dò khói trung tâm có khả năng thu hút không khí bằng máy hút khí. 
• Một mạng ống nhỏ lắp trong khu vực cần bảo vệ. 

Các lỗ mẫu được khoan vào mỗi ống theo một khoảng cách hợp lý. Không khi được liên tục hút vào hệ thống thông qua các lỗ này, hướng tới thiết bị dò trung tâm để phân tích và kiểm tra. 

Lưu ý khi dùng đầu báo khói

Khi sử dụng đầu báo khói, có một số điều bạn cần lưu ý để đảm bảo an toàn và hiệu quả:

• Vị trí lắp đặt: Đảm bảo đầu báo khói được lắp đặt ở các vị trí chiến lược trong nhà hoặc tòa nhà. Điều này bao gồm các khu vực như phòng ngủ, phòng khách, hành lang, nhà bếp và các khu vực chứa thiết bị điện.
• Khoảng cách: Lắp đặt đầu báo khói ở đúng khoảng cách từ các vật dụng gây nhiệt, như đèn, ổ cắm, hoặc hệ thống sưởi.
• Bảo dưỡng định kỳ: Thực hiện kiểm tra định kỳ và bảo dưỡng đầu báo khói. Đảm bảo rằng chúng hoạt động đúng cách bằng cách kiểm tra pin và vệ sinh định kỳ.
• Sử dụng các sản phẩm chất lượng: Chọn lựa đầu báo khói từ các nhà sản xuất uy tín và chất lượng để đảm bảo tính hiệu quả và độ tin cậy của hệ thống báo động.
• Sự phối hợp với hệ thống báo động khác: Đảm bảo rằng đầu báo khói hoạt động phối hợp với các hệ thống báo động khác như cảm biến khí độc, cảm biến nhiệt độ, và hệ thống báo cháy tự động khác để cung cấp một hệ thống báo động toàn diện và hiệu quả.

Trách Nhiệm PCCC Là Của Ai? Luật Phòng Cháy Và Chữa Cháy

Mong rằng bài chia sẻ này đã giúp bạn hiểu hơn về khái niệm, cấu tạo và nguyên lý đầu báo khói. Đây là một thiết bị rất quan trọng trong công tác pccc, do đó, nếu được, hãy trang bị nó cho cơ quan, tổ chức của mình.