Quy Trình Kiểm Tra Thiết Bị PCCC Định Kỳ Đảm Bảo An Toàn

Việc trang bị và kiểm tra thiết bị PCCC (phòng cháy chữa cháy) định kỳ không chỉ là yêu cầu bắt buộc theo quy định pháp luật mà còn là yếu tố đảm bảo an toàn cho người và tài sản. Tuy nhiên, nhiều đơn vị, doanh nghiệp vẫn chưa thực sự chú trọng đúng mức đến quy trình này, dẫn đến nguy cơ hệ thống PCCC không hoạt động hiệu quả khi xảy ra sự cố. Bài viết dưới đây, PCCC Toàn Diện sẽ hướng dẫn bạn cách kiểm tra thiết bị PCCC đúng chuẩn, tần suất thực hiện, các lỗi thường gặp và lưu ý quan trọng không nên bỏ qua.

Vì sao cần kiểm tra thiết bị PCCC định kỳ?

Các thiết bị PCCC như bình chữa cháy, hệ thống báo cháy, hệ thống sprinkler… có thể bị hư hỏng, hết hạn hoặc giảm hiệu suất sau thời gian dài sử dụng. Việc kiểm tra định kỳ giúp phát hiện sớm các vấn đề kỹ thuật, đảm bảo thiết bị luôn trong trạng thái sẵn sàng khi có cháy xảy ra. Sự chủ động này giúp xử lý tình huống nhanh chóng, giảm thiểu thiệt hại và nguy hiểm cho con người.

Theo quy định của Luật Phòng cháy chữa cháy và các văn bản hướng dẫn thi hành, việc kiểm tra, bảo trì thiết bị PCCC là bắt buộc đối với các công trình dân dụng, thương mại, công nghiệp… Không thực hiện đúng quy trình kiểm tra có thể dẫn đến vi phạm pháp luật, bị xử phạt hành chính hoặc từ chối cấp phép hoạt động.

Khi hệ thống PCCC hoạt động hiệu quả, khả năng dập lửa sớm sẽ cao hơn, từ đó giảm thiểu nguy cơ cháy lan, nổ lớn. Nhờ đó, tính mạng con người được bảo vệ, tổn thất tài sản cũng được hạn chế đáng kể. Đây chính là một trong những lợi ích quan trọng nhất của việc kiểm tra thiết bị PCCC đúng định kỳ.

Các hệ thống thiết bị PCCC cần kiểm tra định kỳ

Để đảm bảo hiệu quả phòng cháy chữa cháy, việc kiểm tra thiết bị PCCC định kỳ cần được thực hiện đầy đủ đối với các hệ thống và thiết bị sau:

Bình chữa cháy (bình bột, bình CO₂, bình khí)

• Nội dung kiểm tra: áp suất, niêm phong, trọng lượng, hạn sử dụng, vòi phun và chốt an toàn.
• Tần suất kiểm tra: từ 3–6 tháng/lần.
• Lưu ý: bình chữa cháy phải luôn để ở nơi dễ thấy, dễ lấy và không bị vật cản.

Hệ thống báo cháy tự động

• Thiết bị cần kiểm tra: đầu báo khói, đầu báo nhiệt, trung tâm báo cháy, còi báo động, đèn báo cháy.
• Nội dung kiểm tra: khả năng phát hiện khói/nhiệt, phản hồi tín hiệu, nguồn điện dự phòng.
• Tần suất kiểm tra: tối thiểu 1 tháng/lần, kiểm tra kỹ hơn mỗi 3–6 tháng.

Hệ thống chữa cháy tự động (sprinkler, hệ thống phun sương, hệ thống CO₂/gas FM200)

• Thiết bị cần kiểm tra: đầu phun, đường ống, máy bơm, van điều khiển, tủ điều khiển trung tâm.
• Nội dung kiểm tra: không rò rỉ, không tắc nghẽn, khả năng phun khi kích hoạt.
• Tần suất kiểm tra: từ 3–6 tháng/lần tùy quy mô hệ thống.

Hệ thống cấp nước chữa cháy (bơm PCCC, bể nước, trụ chữa cháy, họng nước trong nhà và ngoài trời)

• Nội dung kiểm tra: áp lực nước, độ kín van, tình trạng ống dẫn, độ hoạt động của máy bơm.
• Tần suất kiểm tra: kiểm tra cơ bản hàng tháng, thử tải định kỳ 6 tháng/lần.

Thiết bị thoát hiểm và cứu nạn

• Bao gồm: đèn thoát hiểm, đèn sự cố, thang dây, mặt nạ chống khói, cửa chống cháy.
• Nội dung kiểm tra: hoạt động bình thường, pin đủ dùng, không hư hỏng.
• Tần suất kiểm tra: mỗi tháng hoặc theo hướng dẫn của nhà sản xuất.

Tủ thiết bị PCCC và phụ kiện kèm theo

• Thiết bị: cuộn vòi chữa cháy, lăng phun, khớp nối, van, dụng cụ phá dỡ.
• Nội dung kiểm tra: sự đầy đủ, không rỉ sét, khả năng kết nối nhanh khi có sự cố.
• Tần suất kiểm tra: 3 tháng/lần.

Quy trình kiểm tra thiết bị PCCC tiêu chuẩn

Việc kiểm tra thiết bị PCCC không thể thực hiện qua loa mà cần tuân thủ đúng quy trình kỹ thuật, đảm bảo toàn bộ hệ thống hoạt động ổn định và sẵn sàng khi xảy ra sự cố. Dưới đây là các bước kiểm tra tiêu chuẩn mà doanh nghiệp, tổ chức, tòa nhà cần thực hiện:

Bước 1: Kiểm tra trực quan

Đây là bước cơ bản đầu tiên giúp phát hiện các dấu hiệu bất thường bằng mắt thường. Nội dung bao gồm:

• Kiểm tra niêm phong: Đảm bảo bình chữa cháy và thiết bị liên quan còn nguyên niêm phong, không bị tháo dỡ, xâm phạm.
• Đồng hồ áp suất: Kiểm tra kim đồng hồ ở mức tiêu chuẩn (vùng màu xanh). Nếu kim chỉ dưới hoặc quá áp, cần thay thế hoặc nạp lại bình.
• Nhãn mác – tem kiểm định: Xem hạn sử dụng, ngày kiểm định gần nhất. Thiết bị phải còn thời gian hiệu lực và có tem kiểm định hợp lệ.
• Tình trạng bên ngoài: Kiểm tra vỏ bình, ống dẫn, đầu phun, tủ thiết bị có bị móp méo, rỉ sét, nứt vỡ hoặc có vật cản che chắn không.

Bước 2: Kiểm tra kỹ thuật

Bước này đòi hỏi người kiểm tra có chuyên môn hoặc sự hỗ trợ từ đơn vị kiểm định có thẩm quyền.

• Thử nghiệm khả năng phun/xả: Với bình chữa cháy hoặc hệ thống sprinkler, cần kiểm tra khả năng xả bột, khí hoặc nước trong điều kiện giả lập.
• Kiểm tra cảm biến, còi báo động: Dùng thiết bị kiểm tra đầu báo khói/nhiệt để đánh giá độ nhạy và thời gian phản ứng. Còi, đèn báo cháy cũng cần được kích hoạt để đảm bảo hoạt động bình thường.
• Đánh giá áp lực và độ kín: Với hệ thống chữa cháy tự động, cần đo áp lực đường ống, kiểm tra độ kín của van, khớp nối nhằm đảm bảo không có rò rỉ, sụt áp.
• Kiểm tra nguồn điện dự phòng: Đối với hệ thống điện như trung tâm báo cháy, đèn thoát hiểm, cần kiểm tra pin, ắc quy, UPS để chắc chắn hoạt động khi mất điện.

Bước 3: Ghi nhận kết quả kiểm tra

Lập biên bản kiểm tra ghi rõ tình trạng từng thiết bị, ngày giờ kiểm tra, người thực hiện. Ghi nhận những thiết bị hoạt động tốt và những thiết bị có dấu hiệu bất thường hoặc cần thay thế. Ảnh chụp minh họa hoặc kết quả đo lường (nếu có) nên được đính kèm trong báo cáo.

Bước 4: Xử lý thiết bị hư hỏng, không đạt yêu cầu

Thay mới hoặc sửa chữa: Đối với bình chữa cháy hết hạn, cảm biến hỏng, hoặc thiết bị rò rỈ… cần thay thế hoặc sửa chữa ngay.

• Nạp sạc lại bình chữa cháy: Với bình thiếu áp hoặc đã sử dụng một phần, cần gửi nạp lại tại đơn vị được cấp phép.
• Cập nhật hồ sơ thiết bị: Sau xử lý, cập nhật tình trạng mới vào hồ sơ quản lý thiết bị PCCC để thuận tiện theo dõi cho những lần kiểm tra tiếp theo.

Việc kiểm tra thiết bị PCCC định kỳ không chỉ là yêu cầu bắt buộc theo quy định pháp luật mà còn là hành động thiết thực nhằm bảo vệ tính mạng, tài sản và đảm bảo an toàn cho mọi công trình. Từ việc kiểm tra bình chữa cháy, hệ thống báo cháy đến các thiết bị cứu nạn – tất cả đều cần được thực hiện theo quy trình chuẩn và đúng tần suất. Đừng để sự chủ quan dẫn đến hậu quả đáng tiếc. Hãy chủ động xây dựng kế hoạch kiểm tra và bảo trì thiết bị PCCC thường xuyên để luôn sẵn sàng ứng phó với mọi tình huống cháy nổ.